Rak jelita grubego jest nowotworem podstępnym. Nie daje objawów, a jeśli już, to są one niejednoznaczne i często mylnie diagnozowane przez lekarzy. Przekonał się o tym Tomasz, który zachorował na raka jelita grubego w młodym wieku i dla niego zupełnie nieoczekiwanie.

Zdiagnozowanie nowotworu w przypadku Tomasza, było zupełnym przypadkiem. Przedłużające się zatrucie pokarmowe skłoniło go do wizyty u lekarza. – „Pojawiło się krwawienie w stolcu, które wprawdzie uznałem za efekt silnej biegunki, ale mimo wszystko postanowiłem zrobić badania. Co roku chodzę na kontrolę, morfologię, mocz itd., więc poszedłem i teraz” – wspomina Tomasz.

I tak to się zaczęło…

Tym razem jednak dostał skierowanie na większą liczbę testów – wszystkie wyniki były w normie, oprócz poziomu wapnia, który był wyższy niż powinien. Być może ktoś inny zlekceważyłby jeden nieprawidłowy parametr, na szczęście nie zrobiła tego lekarka, która zleciła badania.

– Miałem szczęście, że trafiłem pod skrzydła dobrej internistki, która nie zbagatelizowała sprawy, mimo że pozostałe wyniki, w tym wszystkie markery nowotworowe, nie wskazywały, aby działo się coś złego.
Na wszelki wypadek lekarka zleciła tomografię komputerową. Po dwóch tygodniach (awaria sprzętu opóźniła badanie tomografem) Tomasz otrzymał informację o zmianach nowotworowych w jelicie grubym.

– I tak to się zaczęło… – mówi mężczyzna, dodając, że przed diagnozą raka jelita grubego nie miał jednoznacznych objawów choroby. – Jak teraz na to spojrzę, to rok wcześniej w związku z chorobą żony, wpadłem w nerwicę. W tamtym okresie zdarzyło mi się raz krwawienie z odbytu – wspomina. – Zgłosiłem to lekarzowi, niestety incydent się nie powtórzył i założyliśmy, że to wynik nerwów, ciągłych biegunek i hemoroidów (mam siedzący tryb pracy). Potem przez rok nic się nie działo, ale mam poczucie, że zbagatelizowano moje ówczesne dolegliwości.
Kolejne miesiące miały być trudne. Żona skończyła wprawdzie leczenie nowotworu piersi, ale gdy już wszystko miało być dobrze, okazało się, że Tomasz sam również ma nowotwór. – Strach znów wrócił, szczególnie bałem się o mojego 5-letniego synka i o jego przyszłość. To był dla mnie bardzo ciężki okres. Być może reagowałem tak emocjonalnie, bo mój organizm już sam nie funkcjonował prawidłowo – dodaje.

Szybka diagnoza i leczenie

Po otrzymaniu diagnozy, internistka, która leczyła Tomasza, poleciła mu dobrego onkologa w Poznaniu. Zanim jednak tam trafił, udało mu się załatwić wizytę u znajomego chirurga w swoim mieście. Ucieszył się, że nie będzie anonimowym pacjentem „z ulicy”.

Wtedy wszystko potoczyło się dość szybko. Pod koniec lutego 2019 roku rektoskopia wykazała podejrzenie nowotworu, a już na początku marca Tomasz odbył pierwszą konsultację z chirurgiem. Po wykonaniu dodatkowych zdjęć rentgenowskich, rezonansu i kolonoskopii rozpoczął radioterapię, która miała przygotować go do operacji wycięcia zaatakowanych tkanek.
– Radioterapia przedoperacyjna trwała pięć dni – opowiada Tomasz. – Przebiegła dość gładko – na początku nie odczuwałem żadnych dolegliwości, potem pojawiły się straszne problemy z wypróżnianiem, które trwały około tygodnia. Mniej odczuwalne skutki uboczne czuję do dzisiaj. Dobrze też znosiłem to wszystko psychicznie – cieszyłem się, że leczenie zaczęło się bardzo szybko. Poza tym lekarze zapowiadali, że być może obejdzie się bez chemioterapii. Najbardziej bałem się stomii – to częste powikłanie po operacji polegające na konieczności wykonania przetoki i otworu na na zewnątrz brzucha, aby umożliwić oddawanie kału. Było to dla mnie bardzo stresująca wizja.
Wielkim wsparciem w tym okresie była dla Tomasza rodzina i przyjaciele, w tym jego pracodawca, który bardzo pomógł mu w trakcie leczenia, a także zdjął z niego ogromną część obowiązków zawodowych. – Okazał się naprawdę człowiekiem, na którym mogę polegać w stu procentach – mówi nasz bohater. – Nie wyobrażam sobie sytuacji ludzi, którzy mają raka i w tym czasie mają problemy z pracą czy zdobyciem pieniędzy na walkę o życie.

Operacji raka jelita grubego u Tomasza, podjął się znajomy chirurg, do którego się zgłosił. Okazał się fantastycznym specjalistą, który metodą laparoskopową usunął wszystkie zaatakowane tkanki. Operacja się udała i – co najważniejsze – obyło się bez założenia stomii. Niestety, lekarz uważał, że węzły chłonne również były zaatakowane.
– Histopatologia pooperacyjna to potwierdziła, ale pokazała też całkowity zanik guza po radioterapii, czyli całkowity „sukces” od strony chirurgicznej – mówi Tomasz. – To było dla mnie ważne, bo dawało mi nadzieję i pozwalało myśleć pozytywnie.
Pobyt w szpitalu trwał 10 dni. W tym czasie mężczyzna otrzymał porady dietetyka, fizjoterapeuty, które jednak były bardzo ogólnikowe i okazały się mało przydatne. Starał się więc sam szukać informacji w Internecie, ale był świadomy, że można tam bardzo łatwo wpaść w jakąś pułapkę. Dlatego wszystko co chciał zastosować u siebie konsultował z lekarzem. Warto korzystać z wiarygodnych źródeł informacji. Tak było np. w przypadku rehabilitacji anorektalnej, o której nigdy wcześniej nie słyszał, bardzo pomocnej u pacjentów z rakiem odbytu, o której dowiedział się dzięki Fundacji EuropaColon Polska.

Raz radość, raz zwątpienie

Mężczyzna chciał jak najszybciej opuścić oddział – czuł się znakomicie jak na tak poważną operację. Niestety, w domu pojawiły się u niego straszne bóle w okolicach kręgosłupa.
– Wspominam to jako moment, w którym brakowało mi wsparcia lekarzy prowadzących – mówi Tomasz. – Nie wiedziałem, co zrobić z tym bólem – nie znałem jego przyczyny, chirurg onkolog nie za wiele potrafił mi powiedzieć na ten temat, radioterapeutka twierdziła, że to nie efekt naświetlań. Na szczęście internistka, która mnie diagnozowała, pomogła mi bardzo w tym okresie i w końcu bóle ustały po około dwóch tygodniach.
W międzyczasie zlecono rezonans magnetyczny kręgosłupa, który wykazał naczyniaka, na szczęście niegroźnego. Mimo to Tomasz zmagał się z ciągłą niepewnością o stan swojego zdrowia. Nie było widać końca badań, a oczekiwanie na kolejne wyniki wiązało się z potężnym lękiem. Musiał też zmienić dotychczasowe przyzwyczajenie: dietę, tryb życia. – Tak naprawdę w moim życiu zmieniło się wszystko… – mówi Tomasz.
Pod koniec maja nadeszła informacja o konieczności przeprowadzenia chemioterapii i wykonaniu tomografii, która na szczęście nie wykazała przerzutów.

– Wydawało mi się, że jestem na chemię przygotowany – onkolog doskonale wszystko mi wytłumaczył, ale spodziewałem się może czterech – sześciu kursów, a „wylosowałem” dwanaście. Za każdym razem oznaczało to dla mnie trzydniowy pobyt w szpitalu – opowiada mężczyzna. – Na szczęście dosyć dobrze zniosłem chemię fizycznie. A taki ze mnie typ, że jak się czuję dobrze fizycznie, to i psychicznie jest ok.
Przed chemią Tomasz zdecydował się na wizytę u psychoonkologa (wcześniej był też u psychologa). Jego zdaniem to był doskonały pomysł. – Bardzo polecam pomoc psychoonkologa – uważam, że każde leczenie nowotworu powinno się od tego zaczynać – mówi.
Od operacji minęło już kilkanaście miesięcy. Z perspektywy czasu Tomasz wie, że przegapił profilaktykę nowotworu. – Nie byłem świadomy, że mogę temu zapobiec. Przed chorobą wiele pozmieniałem w swoim życiu, jeszcze więcej po chorobie żony, niestety mój typ nowotworu rozwija się nawet do kilkunastu lat, a wcześniej zdecydowanie brakowało mi takiej świadomości. Nie robiłem badań, bo nikt nie radził mnie – trzydziestolatkowi – badać się pod kątem nowotworu raka jelita grubego. To trzeba zmienić. Czasy są takie, że powinno się o tym myśleć już w młodości.

Ryzyko zachorowania na raka jelita grubego wzrasta, jeśli tę samą chorobę rozpoznano u krewnego w pierwszej linii (rodzic, rodzeństwo, dziecko). U Krzysztofa zdiagnozowano raka jelita grubego w 2020 roku, kiedy miał 37 lat. Na tę samą chorobę w wieku 42 lat zmarła jego mama.

Od kilku lat Krzysztof skarżył się na towarzyszące mu na przemian ostre biegunki i bolesne wypróżnianie. Gdy ból stał się nie do wytrzymania, zdecydował się pojechać na pogotowie. Tam został zbadany per rectum i stwierdzono u niego hemoroidy.

Leczenie nie przynosiło efektów, a ból stał się ogromny. W rezultacie Krzysztof trafił na badania do szpitala w Gdańsku, gdzie wykonano mu tomografię jamy brzusznej oraz miednicy. Potem kolejne badania, w tym kolonoskopię, podczas której pobrano materiał do badań histopatologicznych. Nie pozostawało nic innego jak uzbroić się w cierpliwość i czekać. Wyniki histopatologiczne potwierdziły raka odbytnicy CT3N2M11¹ i gruczolaka cewkowego jelita grubego. Świat Krzysztofa się zawalił. Jednak chciał żyć i podjął walkę o siebie. Od połowy września do końca roku miał 3 cykle chemioterapii FOLFOX-6. W styczniu wizyta u onkologa w kolejnym szpitalu i kolejna tomografia komputerowa jamy brzusznej i miednicy.
Dziś Krzysztof jest pod opieką znanego gdańskiego eksperta i wierzy, że uda mu się pokonać raka raz na zawsze. Największym wsparciem jest dla niego Monika, którą poznał na Instagramie pomiędzy jedną a drugą chemią. Monika odwiedziła Krzysztofa w styczniu. Jak się okazało sama stoczyła własną walkę z rakiem ACC (rak gruczołowo-torbielowaty regionu głowy i szyi) oraz przerzutami. Przyjechała, żeby wesprzeć go i zmotywować do walki. Skrupulatnie sprawdza każdą możliwość kolejnej opcji terapeutycznej. Chce pomóc i wesprzeć Krzysztofa w jego walce, bo sama doskonale rozumie przez co przechodzi i jak ważna jest determinacja i wsparcie drugiego człowieka, nawet jeśli nie jest się opiekunem na co dzień, a opieka ta ma inną formułę.

Jak podkreśla sama Monika, jest dla Krzysztofa wielką inspiracją. Wspiera go psychicznie. Motywuje go do tego, by nawet w ciężkich chwilach walczyć i wierzyć. Bo czasem jest lepiej, a czasem gorzej. Bywa, że Krzysztof traci nadzieję i jest wtedy w złym stanie psychicznym, ale wiara i nadzieja, że wygrają nie powinna ich opuszczać. Krzysztof właśnie czeka na operację.

¹Choroba o bardzo dużym zaawansowaniu, dużą zmianą pierwotną, przerzutami do węzłów chłonnych i narządów odległych.

Rak jelita grubego to jeden z bardziej podstępnych nowotworów, który rozwija się przez długi czas nie dając żadnych objawów. Tak było w przypadku bohatera tej historii, który dowiedział się o chorobie podczas rutynowych badań.

Wiesław zgłosił się do lekarza w 2017, by wykonać badania kontrolne. Z uwagi na to, że ukończył 50. rok życia lekarka zaleciła wykonanie kolonoskopii, która – jak się okazało – była kluczowa.

Diagnoza: guz zgięcia esiczo-odbytniczego. – Byłem zaskoczony, nikt w rodzinie nie chorował na nowotwór, nie miałem żadnych objawów, a guz był już na tyle duży, że zbadanie dalszego odcinka jelita grubego było niemożliwe. Wiedziałem jednak, że muszę podjąć rękawicę i stanąć do walki.

Jak wielokrotnie podkreśla, znalazł się pod świetną opieką medyczną, co pomogło mu sprawnie przejść przez etap diagnozy i pierwszego leczenia. – Od razu nakreślono mi plan leczenia, byłem dobrze poinformowany, co pozwalało mi zachować swego rodzaju spokój. Wiedziałem, że czeka mnie zabieg, wiedziałem jak będzie wyglądał. Zostałem poinformowany, że po uzyskaniu wyników histopatologicznych zostanie podjęta decyzja co do leczenia uzupełniającego. Moja rodzina od początku była ze mną i przechodziliśmy wspólnie przez każdy etap, co było niewątpliwie pomocne, ponieważ czułem, że nie jestem sam.

Od pierwszej kolonoskopii do dnia zabiegu minęły niecałe dwa tygodnie. W sumie Wiesław przeszedł trzy resekcje jelita grubego i operację HIPEC polegającą na podaniu chemioterapii dootrzewnowo. – Po pierwszej operacji przeszedłem półroczną chemioterapię uzupełniającą. Po półtora roku pojawiła się wznowa miejscowa, po resekcji której  miałem radio-chemioterapię. Po kolejnych parunastu miesiącach guz znów pojawił się w miejscu zespolenia. Przeszedłem kolejną resekcję, tym razem z wyłonieniem stomii.

Każde zespolenie jelita było okupione dużo szybszą perystaltyką jelit i ich krótszym pasażem, jelita już nigdy nie funkcjonowały jak przed chorobą.  – To duże utrudnienie w życiu codziennym, jednak od czasu kiedy mam stomię żyje mi się znacznie lepiej. Pamiętam, że byłem wtedy zestresowany nową, czekającą na mnie rzeczywistością. Pielęgniarka stomijna zadbała jednak o komfort mojej toalety, co pozwalało na stopniowe przystosowanie się do nowej sytuacji w warunkach intymnych.

Nieoceniona okazała się także możliwość konsultacji z lekarzem w przypadku pojawiających się dolegliwości. – Pacjent poinformowany to pacjent spokojny – podkreśla Wiesław i dodaje, że niewątpliwie jest to jeden z najważniejszym elementów leczenia.

– Nigdy nie spotkałem się z przysłowiowym „zbyciem” w przypadku opieki na oddziale. Jestem wdzięczny losowi, że trafiłem pod opiekę profesora Piotra Skotnickiego z CO im. Marii Skłodowskiej-Curie w Krakowie i profesora Tomasza Jastrzębskiego z Centrum Leczenia Chorób Jelit w Brzezinach, to wyjątkowi specjaliści, którzy w swojej pracy kierują się przede wszystkim dobrem pacjenta. Oprócz imponującego dorobku naukowego nie zapomnieli o istocie człowieka i indywidualnym podejściu do pacjenta. Swoje ukłony kieruję także w stronę pielęgniarek z oddziału chirurgii onkologicznej w szpitalu św. Rafała w Krakowie, w Instytucie Onkologii w Krakowie, oraz na oddziale radioterapii w szpitalu w Nowym Sączu. Do tej pory jestem zaskoczony, jak pomimo trudnych warunków pracy panie pielęgniarki są w stanie wykazać się opieką, empatią i zrozumieniem dla drugiego człowieka.

Niestety, temat diety czy aktywności fizycznej nie był wystarczająco często poruszany podczas leczenia. Jak wspomina, nigdy nie spotkał się z pomocą fizjoterapeuty na oddziale, natomiast dietetyk był obecny tylko na chemioterapii.  – W moim przypadku miałem to szczęście, że zarówno moja żona, jak i córka stale poszerzały swój zakres wiedzy, co do mojej diety i zdrowego żywienia w okresie leczenia. Od czasu do czasu korzystałem z prywatnych porad dietetyka, które są niezwykle potrzebne, bo „zdrowe odżywianie” to szerokie pojęcie, które wcale nie oznacza żywienia pacjenta po operacji świeżymi warzywami.

Wsparcie rodziny i jej zaangażowanie w cały proces leczenia spowodowały także, że Wiesław nigdy nie odczuwał potrzeby konsultacji ze specjalistą z dziedziny psychologii czy psychoonkologii. Jak podkreśla, rodzina jest dla niego największym wsparciem – dzięki niej jest silny i potrafi żyć z chorobą. – Od początku cała moja rodzina zaangażowała się w cały proces, czuję, że nie jestem sam i mam gigantyczne wsparcie ze strony mojej Żony i Dzieci. Moja rodzina jest poinformowana o każdym etapie leczenia, sami również zgłębiają tematykę choroby mocno się angażując. Żona przede wszystkim dba o moje żywienie, o to abym dostarczał organizmowi wszystkich potrzebnych składników odżywczych. Dzieci przejęły część moich obowiązków zawodowych, oraz w czasie kiedy jestem po zabiegu i nie mogę wykonywać stricte domowych czynności, oni świetnie mnie zastępują. Czuję, że mogę liczyć na moją rodzinę w każdym aspekcie, tworzymy zgraną uzupełniającą się drużynę. Oczywiście, gdyby było inaczej, sądzę, że skorzystałbym z pomocy psychoonkologa. To bardzo ważny aspekt skutecznej terapii.

Dziś, poza szpitalem, Wiesław  stara się żyć i funkcjonować jak dawniej. Szybko zaakceptował nową rzeczywistość. Swoje plany musi jednak dostosować do terminów konsultacji lekarskich, badań, czy – jeśli zachodzi potrzeba – do  leczenia.  –  Bezwzględnie najważniejsza jest kontrola po zakończeniu leczenia, u mnie wznowa miejscowa wystąpiła już dwa razy, na szczęście zawsze była wykryta na samym jej początku, ale dla mnie terminy konsultacji i badań kontrolnych są terminami świętymi w moim kalendarzu. Nie można dać już uśpić swojej czujności.

Na co chciałby zwrócić uwagę pacjentów, u których zdiagnozowano raka jelita grubego? – Warto zainteresować się badaniami molekularnymi, które pozwolą na dobranie właściwej terapii. Ja o takiej możliwości dowiedziałem się dopiero po 4 latach od diagnozy, niestety takie badania nie były refundowane i należało je wykonać na własny koszt.

Apeluje także, by w przypadku jakichkolwiek pytań nie krępować się lekarza. – Uważam, że lekarz, o ile istnieje taka konieczność lub powód medyczny, powinien poinformować pacjenta np. o możliwych trudnościach związanych z życiem intymnym. Choć to problem tabu, mam wrażenie, że jest zakorzeniony w Polakach a miejsce na odczarowaniu tej tematyki leży chyba gdzie indziej niż w onkologii.