Opcje leczenia

Zabiegi Chirurgiczne

Rodzaje operacji w przypadku raka jelita grubego

• Usunięcie polipów (polipektomia) i wycięcie miejscowe

Niektóre wczesne raki jelita grubego (stadium T0is i niektóre wczesne stadia nowotworów) oraz większość polipów można usunąć podczas kolonoskopii. Procedura ta nazywana jest polipektomią. Zazwyczaj wykonuje się ją poprzez przepuszczenie przez kolonoskop pętli z drutu, aby odciąć polip od ściany okrężnicy za pomocą prądu elektrycznego. Zabieg jest bezbolesny.

Wycięcie miejscowe (wycięcie tkanki) jest nieco inną procedurą. Narzędzia są używane przez kolonoskop do usuwania małych zmian nowotworowych na wewnętrznej wyściółce okrężnicy wraz z niewielką ilością otaczającej zdrowej tkanki na ścianie okrężnicy.

• Usunięcie części okrężnicy (kolektomia)

Nowotwory, których nie można usunąć za pomocą miejscowego wycięcia, będą wymagały bardziej rozległej operacji.

Chirurg usunie część okrężnicy (resekcja częściowa), zwaną również kolektomią lub hemikolektomią, usuwając nowotwór i niewielką ilość zdrowej tkanki wokół niego. Dwa końce pozostałej okrężnicy są zszywane lub spinane z powrotem – nazywa się to zespoleniem.

W zależności od lokalizacji guza te resekcje są nazywane inaczej:

• Jeśli guz jest zlokalizowany w prawej części okrężnicy – okrężnicy wstępującej – nazywa się to hemikolektomią prawostronną.
• Jeśli guz znajduje się po lewej stronie okrężnicy – okrężnicy zstępującej – nazywa się to hemikolektomią lewostronną.
• Jeśli guz jest zlokalizowany w esicy – jest to tzw. resekcja esicy.

Hemikolektomia prawo i lewostronna są czasami rozszerzane do okrężnicy poprzecznej i są wtedy nazywane rozszerzoną (prawostronną lub lewostronną) hemikolektomią.

W przypadku tych procedur wymagana jest operacja brzuszna. Można to zrobić na dwa sposoby:

• Operacja otwarta (laparotomia)

Procedura ta jest wykonywana przez jedno długie nacięcie w brzuchu.

• Chirurgia przez „dziurkę od klucza” (laparoskopia)

Procedura ta jest wykonywana przez wiele mniejszych nacięć  i przy użyciu specjalnych narzędzi. Laparoskop to długa, cienka rurka z małą kamerą i światłem na końcu, która pozwala chirurgowi zobaczyć wnętrze jamy brzusznej. Umieszcza się go w jednym z małych nacięć, a przez pozostałe wprowadza się długie, cienkie instrumenty, aby przeprowadzić operację.

Ponieważ nacięcia są mniejsze w przypadku operacji wspomaganej laparoskopowo niż w przypadku laparotomii, pacjenci często szybciej wracają do zdrowia i mogą opuścić szpital wcześniej niż po operacji otwartej. Jednak ten rodzaj operacji wymaga specjalistycznej wiedzy i może nie być najlepszym rozwiązaniem dla wszystkich.

Kolostomia i Stomia

Kolostomia to zabieg polegający na wytworzeniu otworu (stomii) na okrężnicę lub jelito grube przez brzuch.

Ta część jelita opróżnia się następnie do worka, zwanego workiem stomijnym, który przykleja się do skóry. Worek stomijny to mały, wodoodporny worek służący do gromadzenia nieczystości jelitowych (stolca). Konieczne będzie regularne opróżnianie i wymiana worka. Częstotliwość jego wymiany zależy od rodzaju używanego worka, ale może on wymagać wymiany od jednego do trzech razy dziennie.

Stomia może być tymczasowa lub stała. Często jest to rozwiązanie tymczasowe na kilka miesięcy, aby dać okrężnicy czas na zagojenie się po operacji. Następnie wykonywana jest druga operacja, zwana zespoleniem, w celu połączenia dwóch końców okrężnicy i zamknięcia stomii. U niektórych osób może być konieczne wyłonienie stomii na stałe, na przykład jeśli nie można połączyć pozostałych końców okrężnicy lub tych pomiędzy okrężnicą a odbytnicą.

Współczesne torby i woreczki są bardzo dyskretne i zawierają specjalne filtry, które zapobiegają powstawaniu nieprzyjemnych zapachów. Może to jednak wymagać przyzwyczajenia się. Lekarz lub pielęgniarka udzielą Ci wszelkich informacji i wskazówek, które pomogą Ci przyzwyczaić się do stomii.

Rodzaje operacji w przypadku raka odbytnicy

Istnieją pewne procedury chirurgiczne, które są specyficzne dla raka odbytnicy.

• Wycięcie przezodbytnicze (TAE)

Procedura ta może być stosowana do usuwania niektórych wczesnych nowotworów odbytnicy w stadium I, które są stosunkowo małe i nie znajdują się zbyt daleko od odbytu. Chirurg przeprowadza operację bezpośrednio przez odbyt i usuwa guzy odbytnicy oraz niewielkie ilości otaczającej tkanki, pozostawiając nienaruszone odbyt i zwieracz – mięsień, który utrzymuje odbyt w pozycji zamkniętej i zapobiega wyciekaniu stolca.

• Przezodbytnicza mikrochirurgia endoskopowa (TEM)

Procedura ta może być stosowana w przypadku wczesnego stadium I raka, który jest umiejscowiony wyżej w odbytnicy i nie można do niego dotrzeć za pomocą wycięcia przezodbytniczego (TAE). Prowadzona jest przez monitor wideo. Chirurg używa specjalnego sprzętu, przez kanał odbytu, aby usunąć guz i węzły chłonne.

Ponieważ zarówno TAE jak i TEM nie wymagają rozcinania jamy brzusznej, czas gojenia jest znacznie krótszy.

• Niska resekcja przednia (LAR)

Niektóre postacie raka odbytnicy w I stopniu zaawansowania oraz rak w II lub III stopniu zaawansowania w górnej części odbytnicy (blisko miejsca, w którym łączy się ona z okrężnicą) mogą być usunięte metodą niskiej resekcji przedniej (LAR). Podczas operacji, część odbytnicy zawierająca guz jest usuwana wraz z otaczającymi ją węzłami chłonnymi. Okrężnica jest następnie dołączana do pozostałej części odbytnicy.

U niektórych pacjentów może być konieczne wyłonienie kolostomii, co skutkuje powstaniem stomii w jamie brzusznej (patrz wyżej).

• Resekcja brzuszno-kroczowa (APR)

Ten rodzaj operacji może być stosowany w leczeniu niektórych nowotworów I i II stopnia w dolnej części odbytnicy, gdy guz rozrasta się do mięśnia zwieracza lub pobliskich mięśni, które pomagają kontrolować przepływ moczu.

Operacja ta jest bardziej inwazyjna niż niska resekcja przednia, ponieważ usuwany jest odbyt i tworzona jest stała kolostomia, aby umożliwić wydalanie stolca z organizmu.

Po operacji

Po operacji, może nie być wymagane dalsze leczenie. Jednakże, aby zmniejszyć ryzyko tego, że jakiekolwiek komórki nowotworowe pozostaną w tym obszarze, po operacji pacjent może być poddany chemioterapii, znanej jako chemioterapia adiuwantowa.

Najnowsze badania wykazały, że specyficzna kombinacja cząsteczek (biomarkerów) znajdujących się w limfocytach T, rodzaju komórek układu odpornościowego, może przewidzieć, jak prawdopodobne jest wystąpienie nawrotu raka jelita grubego we wczesnym stadium po operacji. W przypadku, gdy test wskazuje na wysokie prawdopodobieństwo nawrotu, pacjent powinien zostać poddany chemioterapii adiuwantowej, aby zmniejszyć to ryzyko. Jednakże, jeśli test wskazuje na niskie prawdopodobieństwo nawrotu, wówczas można uniknąć chemioterapii. W ten sposób pacjent nie będzie doświadczał skutków ubocznych chemioterapii.

Procedura badania jest dość prosta. Za zgodą pacjenta tkanka nowotworowa jest wysyłana do laboratorium patologicznego. Czas oczekiwania na wynik jest krótki, a onkolog jest szybko powiadamiany o wyniku, aby umożliwić szybkie rozpoczęcie chemioterapii, jeśli uzna to za stosowne.

Zachęcamy pacjentów do udziału we wspólnym procesie decyzyjnym z ich lekarzem, aby zrozumieć, jak ich własny układ odpornościowy może pomóc w leczeniu w tym wysoce innowacyjnym systemie medycyny spersonalizowanej. Dzięki takim udoskonalonym informacjom diagnostycznym można zapobiec nadmiernemu lub niedostatecznemu leczeniu chemioterapią adiuwantową.